Αντιμετωπίζοντας την Επιθετικότητα στην Προσχολική Ηλικία 

Δεν είναι ασυνήθιστο φαινόμενο για τα παιδιά προσχολικής ηλικίας (δηλαδή νήπια ηλικίας 3 έως και 6 ετών) να εμφανίσουν επιθετική συμπεριφορά. Σήμερα θα μιλήσουμε για μερικές πρακτικές στρατηγικές που μπορούν να εφαρμόσουν οι γονείς στην προσπάθεια τους για την εγκαθίδρυση της ηθικής συμπεριφοράς και την καταπολέμηση της επιθετικότητας.

Αρχικά, είναι σημαντικό να μην αγνοούμε την επιθετική συμπεριφορά. Οι γονείς χρειάζεται να επεμβαίνουν όταν αντιλαμβάνονται επιθετική συμπεριφορά εκ μέρους του παιδιού τους και να δίνουν ξεκάθαρα το μήνυμα ότι η επιθετικότητα δεν είναι αποδεκτός τρόπος επίλυσης συγκρούσεων.

Ταυτόχρονα, είναι καλή ιδέα να ελέγχουμε τα τηλεοπτικά προγράμματα που παρακολουθούν τα παιδιά και να δίνουμε ιδιαίτερη προσοχή στα προγράμματα εκείνα που εμπεριέχουν βία. Σε αρκετές έρευνες μέχρι σήμερα έχει επισημανθεί η συσχέτιση των βίαιων τηλεοπτικών προγραμμάτων με την αυξημένη επιθετικότητα στην νηπιακή ηλικία. Χρειάζεται λοιπόν να ενθαρρύνουμε τα παιδιά μας να παρακολουθούν προγράμματα που δεν εμπεριέχουν βίαιες σκηνές.

Καθώς το παιδί μεγαλώνει και γνωρίζει περισσότερο τον εαυτό του, οι γονείς μπορούμε να το βοηθήσουμε να κατανοήσει τα συναισθήματα του. Όταν νιώθει θυμό (όπως όλα τα παιδιά νιώθουν θυμό) μπορούμε να συζητήσουμε μαζί του ανοιχτά γι’ αυτό το συναίσθημα π.χ. «βλέπω ότι είσαι αρκετά θυμωμένος/η», να επιβεβαιώσουμε στο παιδί ότι δεν πειράζει που νιώθει έτσι και ότι μπορεί να βρει δημιουργικούς τρόπους για να εκφραστεί πχ. «αντί να χτυπήσεις το άλλο παιδάκι που έχει το παιχνίδι σου, μπορείς να του πεις ότι θες κι εσύ μία ευκαιρία να παίξεις».

Την ίδια στιγμή είναι θεμιτό να εκπαιδεύσουμε το παιδί μας στον αυτοέλεγχο και τον ηθικό συλλογισμό. Ήδη από την προσχολική ηλικία το παιδί κατανοεί τα βασικά στοιχεία του ηθικού συλλογισμού και μπορούμε να του υπενθυμίζουμε γιατί κάποιες συμπεριφορές είναι επιθυμητές. Παραδείγματος χάρη, αντί να πούμε στο παιδί «τα καλά παιδιά δεν τρώνε όλα τα μπισκότα», μπορούμε να του πούμε πως «αν εσύ φας όλα τα μπισκότα, τότε δυστυχώς δεν θα μείνει τίποτα για τους άλλους».

Είναι ιδιαίτερα χρήσιμο να μάθουμε στο παιδί να ερμηνεύει με πολλούς τρόπους την συμπεριφορά των άλλων. Κάποια παιδιά τείνουν να αντιλαμβάνονται την συμπεριφορά των άλλων ως περισσότερο επιθετική απ’ ότι είναι στην πραγματικότητα ή και εμπρόθετη χωρίς να ισχύει απαραιτήτως αυτό. Έτσι, οι γονείς μπορούμε να αφιερώσουμε χρόνο για να εξετάσουμε το εκάστοτε περιστατικό που οδήγησε στην επιθετική συμπεριφορά και να βοηθούσε το παιδί μας να δει κι άλλες εκδοχές του ίδιου γεγονότος.

Τέλος, καθώς τα παιδιά μαθαίνουν μέσα από την μίμηση δίνουμε την ευκαιρία στο παιδί μας να παρατηρεί άλλους ανθρώπους που συμπεριφέρονται με συνεργατικό και θετικά κοινωνικό τρόπο. Ενθαρρύνουμε το παιδί μας να συνεργάζεται με τους συνομήλικους τους και να ασχολείται με παιχνίδια που έχουν όλοι έναν κοινό στόχο. Έτσι, μαθαίνουμε στο παιδί πόσο επιθυμητή είναι η συνεργασία αλλά και η παροχή βοήθειας στους άλλους.