Ενδοοικογενειακή Βία

Η ενδοοικογενειακή βία θεωρείται παγκόσμιο πρόβλημα και υπολογίζεται ότι παγκοσμίως περίπου 1 στις 3 γυναίκες πέφτει θύμα βιαιοπραγίας κάποια στιγμή στη ζωή της. Τόσο οι ομοφυλόφιλοι όσο και οι ετεροφυλόφιλοι σύντροφοι μπορεί να ασκήσουν βία. Αν και στην πλειονότητα των περιπτώσεων την βία ασκεί ο σύζυγος/ σύντροφος, υπάρχουν αρκετές περιπτώσεις όπου η γυναίκα μπορεί να βιαιοπραγεί κατά του άντρα.

Θεωρείται ότι υπάρχουν μεγαλύτερες πιθανότητες να εμφανιστεί συζυγική βία σε οικογένειες με πολλά μέλη όπου υπάρχει χρόνια οικονομική δυσπραγία και υψηλό επίπεδο λεκτικής επιθετικότητας. Ταυτόχρονα, η παιδική κακοποίηση είναι πιθανότερο να εμφανιστεί σε περιβάλλοντα με υψηλό στρες, υψηλά επίπεδα συζυγικών καυγάδων, μονογονεϊκές οικογένειες και χαμηλό κοινωνικοοικονομικό επίπεδο. Η αιμομιξία ωστόσο, εμφανίζεται συχνότερα σε πιο εύπορες οικογένειες και τα άτομα που έχουν μεγαλώσει μέσα σε περιβάλλον που υπήρχε βία είναι πιθανότερο να είναι και οι ίδιοι βίαιοι.

Η κακοποίηση από τον σύζυγο συνήθως ακολουθεί τρία στάδια που δημιουργούν τον κύκλο της βίας. Στο πρώτο στάδιο, αυτό της κλιμάκωσης της έντασης, ο δράστης εκνευρίζεται, δυσφορεί και μπορεί να προχωρήσει σε κάποια μορφή λεκτικής κακοποίησης ή/και προκαταρτικής σωματικής βιαιοπραγίας, παραδείγματος χάρη σπρώχνοντας το θύμα. Η συνήθης τότε προσπάθεια της συζύγου να αποφύγει την επιθετικότητα με το να επιχειρεί να φύγει ή να ηρεμήσει τον σύζυγο της είναι πιθανό να αυξήσουν κι άλλο τον θυμό του.

Στο δεύτερο στάδιο, στο οξύ επεισόδιο βιαιοπραγίας, η σωματική βία γίνεται πράξη που μπορεί να διαρκέσει από λίγα λεπτά έως λίγες ώρες. Στη φάση αυτή το ένα τέταρτο των γυναικών υφίστανται και κάποιου είδους σεξουαλικής κακοποίησης. Τελικά, ο κύκλος κλείνει με το τρίτο στάδιο, της ειλικρινούς μεταμέλειας. Σε αυτό το στάδιο ο σύζυγος ζητά συγνώμη και υπόσχεται στην σύζυγο του ότι δεν πρόκειται να επαναλάβει την συγκεκριμένη βίαιη συμπεριφορά του. Νιώθει τύψεις και μπορεί να τρέξει να βοηθήσει ή να περιποιηθεί τη σύζυγο, ακόμη και να της κάνει δώρα. Τότε, η σύζυγος η οποία αφ’ ενός μπορεί να πιστεύει ότι εν μέρει είναι υπεύθυνη για την επιθετική συμπεριφορά του συντρόφου της κι αφ’ ετέρου θέλει να ελπίζει ότι δεν θα επαναληφθεί κάποιο τέτοιο επεισόδιο, μπορεί να συγχωρέσει τον σύζυγο της. Επικρατούν λοιπόν κάποιες στιγμές ηρεμίας, που ολοκληρώνουν τον κύκλο μέχρι το ζευγάρι να βρεθεί ξανά στο πρώτο στάδιο.

Στο στάδιο της ειλικρινούς μεταμέλειας άλλωστε, έρχεται η απάντηση στο «γιατί κάποιες γυναίκες μένουν σε αυτές τις σχέσεις». Είτε γιατί πιστεύουν ότι δεν έχουν άλλες εναλλακτικές (ειδικά όσες γυναίκες δεν έχουν δική τους εργασία ή περιουσία που διαχειρίζονται οι ίδιες) είτε γιατί φοβούνται ότι αν φύγουν ο σύζυγος θα τις καταδιώξει. Κάποιες γυναίκες μπορεί να προσπαθούν απεγνωσμένα να σώσουν τον γάμο τους ενώ άλλες ψευδώς πιστεύουν ότι είναι οι ίδιες υπεύθυνες που υφίστανται κακοποίηση.

Είναι σημαντικό λοιπόν να υπάρχουν μέτρα που μπορούν να βοηθήσουν τα θύματα της συζυγικής κακοποίησης. Αρχικά, όλοι μας (γυναίκες και άντρες) πρέπει να μάθουμε ότι η σωματική βία δεν είναι ποτέ, σε καμία περίπτωση, αποδεκτό μέσο επίλυσης των διαφορών. Ταυτόχρονα, χρειάζεται να συνειδητοποιήσουμε ότι η μεταμέλεια ενός συζύγου όσο ειλικρινής κι αν είναι δεν αποτελεί εγγύηση για την απουσία μελλοντικής κακοποίησης. Πρακτικά, αν είστε θύματα κακοποίησης χρειάζεται να αναζητήσετε ένα ασφαλές καταφύγιο. Οι δημοτικές, δικαστικές και αστυνομικές αρχές γνωρίζουν χώρους προστασίας για θύματα οικογενειακής βίας και μπορείτε να λάβετε βοήθεια μέσω αυτών. Επικοινωνήστε ακόμη με την Γενική Γραμματεία Πολιτικής και Ισότητας των Φύλων, τον Συνήγορο του Πολίτη ή/και το Χαμόγελο του Παιδιού, όπου μπορείτε να βρείτε κατεύθυνση και βοήθεια. Τέλος, αν νιώθετε απειλή από τον/την σύζυγο σας μπορείτε να προχωρήσετε δικαστικώς στο να ζητήσετε περιοριστικά μέτρα.